Mobbing nedir sorusuna net bir cevap vermek mümkün değildir. Ancak mobbing kabaca tanımlanacak olursa iş yerinde çalışan kişiye karşı aynı iş yerinde bulunan bir veya birden çok kişi tarafından uygulanan psikolojik taciz, şiddet, düşmanca tutum vb. davranış veya tutumlardır. Ülkemizde son yıllarda artan mobbing iddiaları ve olayları üzerine bir çok mobbing derneği kurulmuştur. Bilinenin aksine mobbing kanunu adı altında herhangi bir kanun bulunmamaktadır. İlgili hükümler İş Kanunu ve Borçlar Kanunu'nda düzenlenmektedir. Mobbing tespitinde bazı internet sayfalarında bulunan mobbing testleri fayda sağlayabilir ancak bu durumun her somut olaya göre değişiklik gösterdiği unutulmamalıdır. Hak kaybı yaşamamanız için iş hukuku alanında tecrübeli bir avukattan yardım almanız en doğrusudur. Dilediğiniz takdirde internet sayfamızın iletişim bölümüne buradan ulaşabilirsiniz.
Mobbing Unsurları Nelerdir?
Gerçekleştirilen bir davranışın mobbing sayılabilmesi için belirli unsurlara sahip olması gerekmektedir. İlk olarak bu davranışın iş yeri sınırları içerisinde ve iş ilişkisi çerçevesinde gerçekleştirilmesi gereklidir. İş yeri kavramı sadece çalışılan ofis olarak anlaşılmamalıdır. İş yerinin içinde bulunan dinlenme odası, yemek odası gibi yerlerde iş yeri kavramına dahildir. Ayrıca iş ile ilgili olarak araba ile bir yere gidildiği sırada söz konusu davranışının gerçekleştirilmesi durumunda araba da iş yeri kavramını karşılar.
Davranışın mobbing sayılabilmesi için işçi veya işverence gerçekleştirilmesi de aranmıştır. Yani bir müşteri tarafından uygulaması mümkün değildir. Ancak aynı iş yerinde çalışan kişi veya kişiler tarafından uygulanabilmektedir.
Bir diğer şart söz konusu davranışın düşmanca ve ahlak dışı bir tavır ile ve kasten işlenmesidir. Kişiye yönelik düşmanca davranışlara örnek olarak tehdit, şantaj, taciz ve benzeri davranışlar sayılabilir. Ayrıca mobbing oluşturan davranışın sadece yapma, etme şeklinde işlenmesine gerek oktur. Örneğin hedef olan kişinin yok sayılması, ortamda bulunmuyormuş gibi hareketlerde bulunulması da söz konusu kavramın içerisine girer. Bu davranışların belirli bir devamlılık içerisinde bulunması önemlidir. Tek seferlik davranışlar bu kapsamda görülmez. Söz konusu davranışın devamlı ve sistematik bir şekilde yapılıyor olması gereklidir.
Amaç genellikle iş yerinde bir kısım kimse tarafından istenmeyen kişilere karşı yıldırma, bezdirme, iş yerinden soğutma, yalnızlaştırma, yok sayma vb. davranış ve fiillerle bu kişinin işinden kendisi istiyormuş gibi istifa etmesini sağlamak oluyor.
Mobbing Çeşitleri
Aynı kıdemde bulunan kişiler arasında gerçekleştirilen mobbing, yatay mobbing olay tanımlanmaktadır. Bu tür, eşit statüde bulunan çalışanlar arasında uygulama alanı bulur.
Mobbing uygulayan kişi eğer mobbing uygulanan kişinin amiriyse dikey mobbing söz konusudur. Genellikle iş yerlerinde maruz kalınan mobbing bu türe girer.
Mobbing eğer ast tarafından üste uygulanıyor ise dolaylı mobbing söz konusudur. Bu türde çalışan konumunda olan kimseler amirlerinin verdikleri görevlere uymayarak, verilen işleri kötü yaparak ya da amirlerini daha yetkili bir amire şikâyet ederek zor durumda bırakmaya çalışırlar.
İşverenin Hangi Davranışları Mobbing Sayılır?
Mobbing fiilinin ortaya çıkmasında işverenin haksız davranışları büyük rol oynar. İşverenin en temel borçlarından birisi işçiyi gözetme borcudur. İşveren tarafından işçiye işin gereklilikleri ile ilgili yeterli bilgi ve eğitim sunulmalı ayrıca iş yerinin dürüst, ahlaklı ve eşit bir düzene sahip olması gerekmektedir.
Türk Borçlar Kanunu 417. maddesi ve İş Kanunu'nun ilgili maddeleri gereği işveren işçinin kişiliğini korumakla yükümlü tutulmuştur. Bu kavramdan anlaşılması gereken işveren işçiyi gereksiz yere azarlıyorsa, yok yere yazılı savunma vermesini istiyorsa, beceriksizlikle suçluyorsa, işçiyi kendine ve arkadaşlarına karşı küçük düşürecek davranışlar içerisine girmeye zorluyorsa bu tür hareketler mobbing teşkil eder. Ayrıca Yargıtay tarafından bu konuda verilmiş kararlar mevcuttur.
İşverene yüklenen bir diğer yükümlülük ise eşit davranma borcudur. Eşit davranma borcu kabaca her işçiye hak ettiğini vermek olarak tanımlanabilir. Eşit davranma borcundan işveren, aynı iş yerinde çalışan ve aynı statüdeki işçilere karşı sorumludur. Aynı statüde bulunan işçilerden birine işverence herhangi bir sebep yokken daha fazla ücret verilmesi veya işçilerden birinin gerekçesiz olarak ayrıma tabi tutulması örnek verilebilir. Bir diğer örnek ise işçilerin dil, din, ırk, cinsiyet vb. farklılıkları yüzünden işverence farklı muamelelere tabi tutulmasıdır.
Konuyla ilgi detaylı bilgi için:
https://www.besler.av.tr/mobbing-ne-demek-mobbing-turleri-nelerdir/
#mobbing #mobbingnedir #mobbingtürlerinelerdir #mobbingdetazminat #mobbingşartlarınelerdir